Zeytin yaprağı çayı son yıllarda bitkisel çayların kullanım alışkanlığının artmasıyla popülaritesini arttırmış bir ürün. Zeytin ağacı yaz kış yapraklarını dökmeden asırlarca yaşayabilen bir ağaç. Bunu da oleuropein isimli bir maddeye borçlu. Tabi bunun yanında pek çok polifenolik antioksidan da barındırıyor bünyesinde. Ama en etkin antioksidan Oleuropein maddesi ve bu madde çok kıymetli. Ağacın tamamında bulunan bu madde ne yazık ki zeytin yağında ve tatlanmış zeytinde yok oluyor ya da çok az kalıyor. Yanlış işleme teknikleri bu maddeyi yok ediyor. Ancak zeytin yaprağı özellikle ilkbahar ve sonbaharda hasat edilirse Oleuropein’den oldukça zengin.
Oleuropein maddesinin antiviral, antifungal ve antimikrobiyal özelliği kanıtlanmış durumda. Gripte, bağışıklık sistemini desteklemede, öksürükte son derece etkili olan zeytin yaprağı aynı zamanda yüksek kan basıncı ile diyabeti ve kan şekerini dengeleme özelliği ile de biliniyor. C ve E vitamininden kat be kat yüksek antioksidan özelliği var. Zeytin yaprağının hipartansiyon hastalarında olumlu sonuçlar verdiği kalp sağlığına katkı sağladığı ile ilgili çalışmalar da mevcut. Damar genişletici etkisi ve tansiyon düşürücü özelliği biliniyor. Bazı kaynaklarda osteoporoz etkilerini azalttığından da söz edilmekte.
Zeytin yaprağı çayı nasıl hazırlanır?
Gelelim bu kıymetli çayın nasıl hazırlandığına. Genellikle yaprakların sıcak suda demleme usulü ile çayı yapılıyor. Ama son yıllarda zeytin yapraklarının soğuk suda demlenerek 12 saat bekletildikten sonra tüketildiğinde daha fazla etken maddeden faydalanıldığı yönünde görüşler var. Her iki yöntemde de demlemeden evvel yaprakları bir iki parçaya kırarak demlemek etken maddenin daha iyi suya karışmasını sağlayacaktır. Sıcak su ile çay yapacaksanız Fitoterapistlerin çoğunun bitkilerin demleneceği suyun sıcaklığının 80 dereceyi geçmemesini önerdiklerini de unutmayın.
Ama bitki çayı deyip geçmemek gerekiyor. Kronik bir hastalığınız varsa doktora danışmadan kullanmamalısınız. Ayrıca hiçbir bitkiyi sürekli kullanmamakta fayda var. Her bünye kendine özel, herkese aynı şeyler iyi gelmeyebiliyor. Vücutta birikme yapabilir. İçindeki tüm maddeleri bilmiyoruz. Yeterli bilgi ve deney yok. Abartmadan kullanmak gerek. Her şeyden önce kendinizin doktorunuz olmalı, bedeninizi iyi tanımalı ve gözlemlemelisiniz.
Zeytin yaprağı çayını da kullanmaya başlamadan önce doktorunuza danışıp, küçük miktarda , bedeninizdeki değişimleri gözleyerek doz ayarlaması yapmanızda fayda var. Bunun dozunu deneyerek belirlemek gerekir. Örneğin tansiyon düzenleyici olarak kullanacaksanız günde 1 le başlayın. Birkaç gün sürekli tansiyon ölçün. Etkisi yoksa günce 2 bardağa çıkın. Çok düşürürse azaltın. Sürekli kullanmaktansa kürler halinde kullanmak en güvenlisi. Mesela 14 gün kullanıp 14 gün ara vermek gibi. Bir başka önemli nokta ise şu. Ülkemizde zeytin ağaçları en çok ilaçlamaya maruz kalan ağaçlardan. İlaçlanmış ağaçların yapraklarından yapacağınız çay yarar yerine zarar verebilir. Sıcak su ile buluşan yapraklar üzerlerindeki zirai ilaçların da suya karışmasına neden olurlar. Kaş yaparken göz çıkarmamakta fayda var.
Japonya ve Avusturalya’da zeytin yaprağı çayı üretmek için özel bahçeler kurulmuş. Bununla ilgili daha geniş bilgiye ulaştıkça paylaşacağım.